SỨC MẠNH CỦA MÔ HÌNH PESTEL TRONG MÔI TRƯỜNG KINH DOANH

Trong thế giới kinh doanh đầy biến động ngày nay, mọi doanh nghiệp, tổ chức đều bị chi phối bởi các yếu tố từ môi trường bên ngoài – cả tích cực lẫn tiêu cực. Để nắm bắt, đánh giá và ứng phó hiệu quả với những tác động này, mô hình PESTEL là một công cụ không thể thiếu. Vậy PESTEL là gì và tại sao nó lại quan trọng đến thế? Hãy cùng mình khám phá nhé!

1. Mô hình PESTEL là gì?

Đây là một trong những công cụ phân tích môi trường kinh doanh của một tổ chức.

Mô hình này tập trung vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường bên ngoài nhằm đánh giá các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự thành công hoặc thất bại của một dự án hoặc kế hoạch kinh doanh.

2. Sáu thành phần của mô hình PESTEL

Như bạn đã biết, mô hình PESTEL được cấu thành bởi 6 yếu tố: Political, Economic, Social, Technological, Environmental, và Legal. Cụ thể:

2.1. Political – Yếu tố Chính trị của mô hình PESTEL

Yếu tố Chính trị bao hàm những chính sách và quy định của Chính phủ và các tổ chức quốc tế, đó là:

Hệ thống chính trị và thể chế chính quyền của quốc gia
Các chính sách đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp, chẳng hạn như giảm thuế, hạ lãi suất vay ngân hàng, cung cấp tài chính cho hoạt động nghiên cứu công nghệ
Các chính sách về quan hệ hợp tác thương mại giữa các quốc gia
Các chính sách bảo vệ môi trường, tài nguyên và khoáng sản

Ví dụ, một công ty phát triển ứng dụng di động cần phải tuân theo các quy định của Chính phủ về dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư của người dùng.

2.2. Economic – Yếu tố Kinh tế của mô hình PESTEL

Yếu tố Kinh tế đề cập đến tình hình kinh tế tổng quan của một quốc gia hoặc một khu vực. Các yếu tố này bao gồm:

Tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ giá hối đoái, chính sách tài khóa và bất động sản
Sự thay đổi trong hành vi mua sắm, tiêu dùng của người dân
Các biến động trong chuỗi cung ứng, chẳng hạn như nguồn cung ứng không ổn định hoặc giá nguyên liệu tăng đột biến

Ví dụ, một công ty sản xuất điện thoại phải đối diện với sự cạnh tranh gay gắt, và tốc độ đào thải nhanh chóng trong phân khúc thị trường.

2.3. Social – Yếu tố Xã hội của mô hình PESTEL

Yếu tố Xã hội liên quan đến khía cạnh văn hóa, xã hội và truyền thống của một quốc gia. Chúng có ảnh hưởng lớn đến sở thích và thói quen tiêu dùng của khách hàng.

Sự thay đổi trong thị hiếu và nhu cầu lựa chọn sản phẩm hoặc dịch vụ của khách hàng
Các yếu tố nhân khẩu học, bao gồm: tuổi tác, giới tính, trình độ học vấn, thu nhập,…
Các yếu tố liên quan đến tôn giáo ở mỗi địa phương, vùng miền

Ví dụ, những năm gần đây, thay vì đến tận cửa hàng để mua các mặt hàng gia dụng, người dân có xu hướng xem review trực tuyến và đặt mua chúng trên các sàn thương mại điện tử nhiều hơn.

2.4. Technological – Yếu tố Công nghệ của mô hình PESTEL

Yếu tố Công nghệ thường đề cập đến những tiến bộ của khoa học và kỹ thuật có ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Cụ thể:

Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT) hoặc thực tế ảo (VR) giúp doanh nghiệp có thêm ý tưởng phát triển sản phẩm mới, cũng như nâng cao trải nghiệm của khách hàng
Các công cụ, máy móc kỹ thuật cao, chẳng hạn như các thiết bị sử dụng năng lượng tái tạo giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu suất và giảm chi phí sản xuất
Các công nghệ được đối thủ ứng dụng đòi hỏi doanh nghiệp phải quan sát và theo dõi, từ đó đề ra chính sách ứng phó và nâng cao khả năng cạnh tranh của mình

Ví dụ, khi nhiều siêu thị bắt đầu áp dụng các phương thức thanh toán nhanh bằng quẹt thẻ hoặc quét mã, các siêu thị chưa áp dụng có thể bị coi là “lỗi thời”.

2.5 Environmental – Yếu tố Môi trường của mô hình PESTEL

Yếu tố Môi trường bao gồm các vấn đề về môi trường sống, hệ sinh thái ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến định hướng kinh doanh của doanh nghiệp.

Biến đổi khí hậu có tác động tiêu cực đến nhiều mặt của hoạt động sản xuất. Đó là tình trạng thiếu nguồn cung nguyên vật liệu, tăng chi phí vận hành, gián đoạn kênh phân phối,… khiến chất lượng sản phẩm giảm sút, doanh thu thâm hụt.
Việc sử dụng tài nguyên và năng lượng một cách có hiệu quả giúp doanh nghiệp giảm chi phí và hạn chế tác động đến môi trường. Sử dụng năng lượng sạch, tái chế tài nguyên là một số cách để doanh nghiệp hướng đến “công nghiệp xanh”.
Các quy định, chính sách bảo vệ môi trường cũng có ảnh hưởng nhất định đến sản xuất, kinh doanh. Đó là các quy định về mức độ xả thải, tiếng ồn, bức xạ,…

Ví dụ, nếu muốn hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp nặng, công ty sẽ phải xây dựng hệ thống xử lý chất thải đảm bảo tiêu chuẩn, và phải liên tục bảo trì, nâng cấp chúng trong quá trình hoạt động.

2.6. Legal – Yếu tố Pháp lý của mô hình PESTEL

Yếu tố Pháp lý không chỉ đảm bảo doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp, phù hợp với các chuẩn mực đạo đức mà còn bảo vệ quyền lợi của chính doanh nghiệp. Cụ thể là một số quy định:

Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm
Luật bảo đảm an toàn và quyền lợi cho người lao động
Quyền sở hữu trí tuệ, sở hữu bằng sáng chế hoặc các tài sản trí tuệ khác của doanh nghiệp
Quy định về sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp

Ví dụ, các đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực F&B phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, ví dụ như phải có Giấy chứng nhận được cấp bởi cơ quan chức năng.

3. Ưu, nhược điểm của mô hình PESTEL

3.1. Ưu điểm của mô hình PESTEL

Mô hình PESTEL là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh quan trọng với những ưu điểm như sau:

Giúp doanh nghiệp xác định các yếu tố tác động đến hoạt động kinh doanh trong ngắn và dài hạn.
Cung cấp nền tảng dữ liệu quan trọng để xây dựng chiến lược và đưa ra các quyết định phù hợp.
Nâng cao khả năng thích ứng linh hoạt.

3.2. Nhược điểm của mô hình PESTEL

Mặc dù mô hình PESTEL là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh hữu ích, tuy nhiên nó vẫn có những nhược điểm nhất định.

Mang tính định tính, trừu tượng, khiến việc đo lường trở nên phức tạp và thiếu chính xác nếu không có dữ liệu cụ thể.
Dù giúp phác thảo bức tranh tương lai dựa trên các yếu tố hiện tại, PESTEL không thể đảm bảo rằng những xu hướng đó sẽ chắc chắn xảy ra.
Phụ thuộc nhiều vào chất lượng thông tin thu thập được và khả năng phân tích của người thực hiện.