-
Dành 5p đọc hết bài này để hiểu nhanh mà cực sâu về 200 năm nền kinh tế.
-
Bài viết này có vài triệu view và hàng chục ngàn lượt chia sẻ trên các hội nhóm. Đây là dạng content tổng hợp kiến thức không bao giờ lỗi thời, luôn luôn có người xem. Các bạn xem tham khảo, mình chuyên viết dạng này và thấy rất dễ để kéo traffic, trong này cũng có một vài bài mình viết cho tiktok và cũng viral trên rất nhiều hội nhóm.
-
Lâu lắm không nói về kinh tế, người ta quên Tú background Luật kinh tế nên mình viết bài này hết 2h thì ae cho xin 2p like nhé
Tú trồng ngô, Tùng có tiền. Tùng mang tiền đổi lấy ngô của Tú gọi là GIAO DỊCH. Hàng triệu giao dịch như vậy giống Tú và Tùng ở đủ mọi ngành nghề liên tục diễn ra gọi là NỀN KINH TẾ. Nền kinh tế có 3 trọng điểm (xíu giải thích):
-
Tăng trưởng năng suất (productivity growth)
-
Nợ ngắn hạn (short term debt cycle)
-
Nợ dài hạn (long…)
2. Tổng chi tiêu trong giao dịch
Nay Tùng đói, mua 2 bắp ngô nhưng chỉ mang tiền 1 bắp, Tùng xin Tú mua chịu. Mua chịu (nợ) gọi là TÍN DỤNG (Credit). Như vậy,
-
Tiền + Tín dụng = Tổng chi tiêu = 1 Giao dịch.
-
Tổng chi tiêu/ Tổng sản lượng = Giá trị (price)
3. Ai tham gia giao dịch trong nền kinh tế
Tú là người bán ngô, Tùng là người mua ngô (CÁ NHÂN), bán cho Tùng không có lời, Tú bán cho công ty bánh gần nhà (DOANH NGHIỆP) để họ làm bánh ngô. Có tiền, Tú nộp thuế cho nhà nước (CHÍNH QUYỀN), và gửi tiền vào bank gần nhà (NGÂN HÀNG)
Như vậy rất nhiều bộ phận khác nhau tham gia nền kinh tế, trong đó ngoài người mua và bán (cá nhân hoặc doanh nghiệp) thì có 2 ông cao cấp là:
-
CHÍNH QUYỀN: thu thuế + chi tiền điều hành
-
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC: kiểm soát tiền và tín dụng bằng cách TĂNG GIẢM LÃI SUẤT hoặc IN TIỀN
Như này hiểu được 50% về nền kinh tế rồi đó. Đoạn dưới mới nhức đầu đây!
4. Tín dụng & Nợ trong nền kinh tế
- Tùng mua nợ ngô Tú thì Tùng là con nợ, Tú là chủ nợ
- Tú vay Học – giám đốc ngân hàng tiền để mua thêm máy cày, Tú là con nợ, ngân hàng là chủ nợ và đại diện là Học.
Đây là hoạt động tín dụng, cũng là thành phần kinh tế oái oăm nhất, khó hiểu nhất vì nó là lớn nhất và cũng dễ bốc hơi nhất (Mỹ có 3K tỷ $ tiền mặt nhưng có tới 50K tỷ $ tiền tín dụng).
Hiểu đơn giản thì một người mượn tiền, hứa trả lại tiền + lãi suất và người kia tin, đồng ý cho mượn thì hình thành tín dụng. Đây gọi đơn giản hơn nữa là NỢ.
-
NỢ = tài sản của người cho vay = trách nhiệm pháp lý của người đi vay
-
NỢ = UY TÍN: Càng uy tín, càng nhiều tài sản thì càng dễ được cấp tín dụng cao (nợ được nhiều hơn)
Trong hoạt động tín dụng ngân hàng, nếu lãi suất cho vay cao thì người mượn ít, lãi suất thấp thì người mượn nhiều vì rẻ.
5. Chi tiêu – Thu nhập
Tùng mua ngô của Tú, Tú cầm tiền đó, đi mua gạo của Quyền, Quyền lại mua thịt của Hải,…cứ như vậy tạo thành nền kinh tế. Tóm lại:
-
Chi tiêu của người này là thu nhập của người khác.
-
Và chi tiêu thúc đẩy nền kinh tế.
6. Chu kỳ tín dụng trong một nền kinh tế
Tùng mua nợ ngô của Tú hôm nay thì ngày mai phải trả. Còn thực tế, thu nhập từ việc nuôi dê của Tùng không tăng nên hôm nay ăn rồi, thì mai phải nhịn lại. Như vậy tạo ra chu kỳ: 1 ngày ăn tiêu nhiều thì ngày mai phải nhịn để trả lại cho Tú.
Nền kinh tế cũng vậy, tín dụng giúp bạn tiêu nhiều hơn trong hiện tại, mua nhà, mua xe, thực chất là đang tiêu tiền của chính bạn trong tương lai. Sau này bạn phải è cổ ra, thắt lưng buộc bụng để trả lại. Như vậy tạo ra chu kỳ. Tổng hợp toàn thế giới nó tạo ra chu kỳ kinh tế chung
-
TÍN DỤNG tạo ra CHU KỲ KINH TẾ
Tín dụng không xấu, nó giúp phân bổ chính xác các nguồn lực, ví dụ: Tú trồng ngô vay tiền mua xe máy cày để tăng năng suất và dễ dàng trả nợ.
7. Chu kỳ kinh tế tăng
Tín dụng bình thường sẽ tạo ra chu kỳ đi lên trong nền kinh tế. Ví dụ:
- Tú bán ngô được 100K, Học (giám đốc ngân hàng) hàng xóm nhìn qua và đánh giá có tài sản tốt, Tú được Học ký giấy cấp cho cái thẻ tín dụng cho tiêu 20K nữa
- Thế là Tú qua nhà Quyền mua gạo, Tú mua 120K gạo. Quyền có 120K cầm tay thì Học lại ngó sang thấy Quyền có 120k tiền tốt nên qua cấp tín dụng cho thêm 50K nữa là tài sản có 170K.
- Quyền sang nhà Hải mua thịt, Quyền mua 170K, Hải có 170K thì lại thấy ông Học ngấp nghé ngoài cửa nhà Hải, thấy Hải có 170K, cấp tín dụng cho hẳn 100K vậy là Hải có 270K.
Cứ như vậy, tiền thực chất chưa tăng lên tới mức đó nhưng do ông ngân hàng cứ ngấp nghé ngoài cửa cho vay dựa trên tài sản ảo của chúng ta nên nền kinh tế “cảm giác” cứ đi lên, ai cũng mỗi lúc một giàu.
=> Nền kinh tế tăng trưởng đi lên (mô hình tự gia cố).
Đây là chu kỳ HƯNG THỊNH của nền kinh tế với nhiều khoản nợ ngắn hạn. Ai cũng giàu, ai cũng vui.
8. Lạm phát – Cúm mùa của nền kinh tế
- Do Hải có tới 270K tiền, cảm thấy giàu quá, quay lại mua ngô của Tú.
- Lúc này Tú thấy Hải giàu nên tăng giá ngô. Hải cũng đồng ý luôn. Vậy là giá ngô tăng từ 5K lên 10K.
- Tùng cũng không ý kiến gì do cũng giàu. Vậy là thành lập mặt bằng giá chung.
- Ngay sau đó, gạo của Quyền, Thịt của Hải lại tăng giá theo.
=> Đây là LẠM PHÁT
Khi lạm phát vừa vừa thì ai cũng vui, tới khi qua mấy vòng tăng giá, tín dụng thúc đẩy chi tiêu, mà tín dụng tạo ra bằng niềm tin nên rất nhanh ngô lên tới 30K/bắp. Mọi người bắt đầu lo lắng do tiền mất giá.
9. Điều chỉnh lạm phát
Đầu tiên thì Ngân hàng nhà nước sẽ TĂNG LÃI SUẤT cho vay tín dụng > lãi cao thì người vay ít dần lại
- Vay ít hơn mà nợ vẫn phải trả > chi tiêu ít hơn = BỚT LẠM PHÁT
Quy trình cơ bản là như vậy.
10. Giảm phát – Chu kì xuống
Do chi tiêu ít mà, nguyên tắc lúc đầu đó là Chi tiêu của người này = thu nhập người kia > ai cũng chi ít lại theo dây chuyền.
- Chi ít thì tiền có giá => Giá cả xuống.
Đây là GIẢM PHÁT
-
Giảm phát = Kinh tế xuống > Suy thoái kinh tế.
11. Điều chỉnh giảm phát – Chu kỳ mới của nền kinh tế
Nếu suy thoái kinh tế nghiêm trọng, ngân hàng bắt buộc điều chỉnh bằng cách hạ lãi suất cho vay.
- Lãi suất giảm > Vay nhiều hơn > Chi tiêu hơn > Kinh tế lại đi lên > Hưng thịnh mới.
Hiểu rất đơn giản:
-
Cho vay tốt = kinh tế đi lên
-
Cho vay không tốt = kinh tế đi xuống
Chu kỳ này gọi là NỢ NGẮN HẠN và nó kèo dài từ 5-8 năm, lặp đi lặp lại từ trước tới nay, không hề thay đổi, đáy và đỉnh mỗi chu kỳ đều cao hơn (do lạm phát và hành vi con người thích tiêu hơn thích trả nợ) => Nợ nhiều hơn!
12. Bong bóng của nền kinh tế
Nói sâu hơn về hành vi cho vay. Tú lúc đầu có 100k tiền ngô, ông Học thấy ổn, mở tín dụng cho 10K là 110K.
Sau đó Tú mua gạo của Quyền, Quyền mua thịt của Hải gây ra lạm phát cũng như thu nhập tăng,… (như đoạn đầu) thì sau vài vòng Tú bán ngô được 300K, Tú mua nhà, mua xe các kiểu.
Ngân hàng thấy Tú (dù đang nợ ngập đầu) có tiền quá, lại mở tín dụng nhiều hơn. Lần này Tú vay tới 200K và tổng có 500K mua càng nhiều thứ hơn như du thuyền, máy bay…
Đây là tâm lý không đề phòng của tất cả mọi người kể cả ngân hàng. Cứ nghĩ rằng mọi chuyện theo chiều hướng tốt đẹp hơn.
Dần dần, nợ sẽ cao hơn thu nhập thực tế có thể có trong tương lai. Đây là chu kỳ NỢ DÀI HẠN
- Như vậy: thu nhập tăng > Giá trị tài sản tăng > mọi thị trường đều tăng bùng nổ > Mua mọi thứ bằng tiền đi vay đều dễ > Lại vay nhiều hơn do nghĩ mình giàu > chu kỳ lặp lại.
=> Đây là BONG BÓNG
13. Khủng hoảng kinh tế
Khi đến một thời điểm nào đó, bong bóng tăng tới mức khiến nợ quá nhiều, nợ cao hơn thu nhập bắt đầu mọi người phải vay thêm chỗ khác để trả nợ chỗ này. Lúc này ông Học – giám đốc ngân hàng không còn tin Tú nữa nên không cho vay > Tú phải bán tài sản.
Đây là CHU KỲ THÁO GỠ ĐÒN BẨY TÀI CHÍNH
Khổ cái là hiện tại ai cũng khổ như Tú, bán tài sản không có ai có tiền mà mua nên giá tài sản sụt giảm nặng nề. => VỠ BONG BÓNG => KHỦNG HOẢNG KINH TẾ
Trong thời điểm này:
- Thu nhập giảm
- Không vay được tín dụng, thậm chí biến mất
- Thất nghiệp
- Tài sản rớt giá nặng nề
- Thị trường chứng khoán lao dốc
- Bank khó khăn
- Nợ ngày càng tăng…
Một vòng luẩn quẩn: Nợ cao > không vay được > mất tín dụng > bán tài sản > không bán được > nợ càng cao > càng không vay được > càng bán không được…
- Nhật bị khủng hoảng vào năm 1989
- Mỹ chịu sự kiện này nặng nề hai lần vào năm 1929 và 2008, khiến cả thế giới chao đảo.
- Châu Âu và hầu hết quốc gia khác vào 2008 chung với đợt 2 của Mỹ.
14. Chu kỳ tháo gỡ đòn bẫy tài chính
Nặng nề hơn chu kỳ suy thoái kinh tế, suy thoái chỉ cần hạ lãi suất là người vay tăng lên, nhưng ở chu kỳ này, càng vay càng khổ nên không ai vay, tới khi lãi suất cho vay chạm đáy 0% (Mỹ 193x và 2008 lãi suất cho vay tín dụng về 0%) tuy nhiên có hạ về 0% cũng chỉ được một hạn mức nào đó vốn đã thấp trong khủng hoảng nên không thể dẹp được
Nợ khổng lồ > Mất tín dụng > Bank không cho vay > càng nợ nhiều hơn > Mất khả năng thanh khoản > Tê liệt hoàn toàn nền kinh tế!
15. Thoát khỏi khủng hoảng – Xóa nợ – Tăng phát
Tăng phát (reflation) là dùng các chính sách để ổn định kinh tế, hạn chế ảnh hưởng giảm phát sảy ra sau thời kỳ suy thoái. Vấn đề hiện tại là nợ rất cao, muốn tăng phát tốt (ổn định lại kinh tế mà không gây hậu quả), cần giảm nợ xuống chỉ có 4 cách :
-
THẮT CHẶT CHI TIÊU
Chỉ giúp ích một phần, kéo dài việc xuống đáy của khủng hoảng do nguyên tắc: chi người này = thu người kia. Ai cũng thắt lưng buộc bụng khiến kinh tế thu hẹp > giảm phát > suy thoái > khủng hoảng.
-
BÙNG NỢ/TÁI CƠ CẤU
Cũng tương tự cách trên, chỉ có kéo dài thời gian và áp dụng khu vực nhỏ.
-
PHÂN PHỐI TÀI SẢN GIẢU NGHÈO
Trong thời kỳ tháo gỡ đòn bẩy tài chính, thất nghiệp cao > GDP giảm > thu thuế ít hơn > phải tăng chi cho phúc lợi xã hội (bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ khó khăn, kích cầu kinh tế,..) > THÂM HỤT NGÂN SÁCH (vừa qua).
Như vậy, khi thâm hụt ngân sách, nhà nước có cách: TĂNG THUẾ hoặc ĐI VAY. Hiện tại, tăng thuế không được do tình hình kinh tế, đi vay thì các nước còn lại cũng quá cha nên chỉ còn cách: LẤY CỦA NGƯỜI GIÀU (tăng thuế, điều tra,…) chia cho người nghèo (Phân phối lại của cải)
Tuy vậy, người giàu cũng khó chịu khi bị tăng thuế, làm ăn thì khó khăn dần dần gây ra mâu thuẫn, rối loạn không chỉ trong nước mà còn nước ngoài, đặc biệt quốc gia có mối quan hệ nợ nần.
Nguy hiểm hơn, nó có thể dẫn tới THAY ĐỔI CHÍNH “CHỊ” hoặc gây xung đột (193x hitle nắm quyền cũng do suy thoái ở Mỹ và war Châu Âu)
=> Đây là cách khả thi hiện tại nhiều quốc gia có thể đã áp dụng (như nào thì tự ngẫm xem)
-
IN THÊM TIỀN
Khi mà ai cũng cần tiền do ai cũng nợ ai thì việc dễ nhất là nhờ Ngân hàng nhà nước in thêm tiền, phát cho mỗi người một ít là xong. Phải không? Không đơn giản vậy đâu.
Khi lãi suất về 0, năm 193x và 2008 ở Mỹ đã in 2000 tỷ đô, 2008 -2012 Anh in ra hơn 300 tỷ đô, Châu Âu in khoảng 1700 tỷ tiền mới và mua tài sản tài chính giúp tài chính dần ổn định. Nhắc lại về mối quan hệ lúc đầu:
- Ngân hàng nhà nước: In tiền
- Chính quyền: Chi tiền
Vậy nên Ngân hàng nhà nước cho chính quyền bằng cách mua trái phiếu chính phủ > Chính phủ kích cầu kinh tế, trợ cấp thất nghiệp… (Bơm tiền) > Tiền dân tăng.
Giai đoạn này rất nguy hiểm do tiền dân tăng nhưng nợ công cũng tăng nên phải xem rất kỹ, phải điều tiết cắt giảm đòn bẩy tài chính và lạm phát cho phù hợp.
-
Cân bằng là đẹp nhất coi như thoát khủng hoảng.
Và toàn bộ chu kỳ này có thời gian như sau:
-
Suy thoái nặng, khủng hoảng (depression): 2-3 năm
-
Tăng phát (reflation): 7-10 năm
16. In thêm tiền có gây lạm phát?
Nhìn zimbabwe từ 2000 là một thất bại trong việc in tiền để cứu nền nông nghiệp của họ đấy. Hoặc Đức 192x cũng bị khủng hoảng do in tiền vô tổ chức.
Vậy nên mới nói cần phải rất cẩn thận trong việc in tiền. In tiền không gây ảnh hưởng kinh tế nếu:
- In tiền chỉ để bù vào tín dụng giảm thì không sao
- Có chính sách kích cầu kinh tế sao cho thu nhập tăng nhanh hơn số tăng của nợ.
- In đủ không in dư
17. Kết luận – Ứng phó với suy thoái kinh tế
Thường thì chu kỳ khủng hoảng sẽ kéo dài từ 2-3 năm, sau đó sẽ có 7-10 năm phục hồi từ từ (Thập kỷ mất mát – Lost decade) chúng ta phải nắm rõ những nguyên tắc sau để không bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng:
- Nắm rõ chu kỳ, phán đoán chu kỳ
- Đừng để Nợ cao hơn Thu nhập
- Năng suất (giá trị tạo ra) phải luôn lớn hơn Thu nhập
- Tăng giá trị bản thân mọi lúc.
Mình viết bài này chỉ đơn giản là chia sẻ kiến thức, không ám chỉ, định hướng, khuyên bảo bất kể ai, ai thấy có gì hợp thì tự liên hệ bản thân thôi nhé, chứ kiến thức thì thế còn đoán được khi nào kinh tế ổn thì ra hỏi thầy bói.
Nhiều thông tin và dẫn chứng lấy từ: Kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô, principles for dealing with the changing world order (Ray)
GIỚI THIỆU VỀ LSTU
Để nhận Free một số tài liệu quan trọng về xây kênh tiktok bao gồm: Kiến thức nền tảng, chính sách chi tiết, Học biên kịch, Học quay dựng, Học Sáng tạo nội dung (trị giá thị trường các thầy là 19.999K) các bạn làm theo Nội quy để Group được phát triển hơn bao gồm:
-
Join Group Sơ Hở Là Xây Kênh
-
Share bài này trong Group về tường và Tag 2 người bạn vào cmt.
-
Để lại Email nhận tài liệu Dung lượng lớn nên khó gửi qua mess ạ.
(Nếu đẹp trai, xinh gái thì vào like từ thiện cho Tú fanpage LUT Media để lâu lâu nghe Tú chém gió về ngành nghề, cuộc đời…)
================
𝑳𝒊𝒔𝒕 𝒌𝒆̂𝒏𝒉 đ𝒂̃ 𝒍𝒂̀𝒎
(List được show này chỉ khoảng 1/3 số lượng kênh đã làm do các hợp đồng ký kết về bảo mật thông tin. Anh chị tham khảo nhé)
Mình có chỉnh sửa list kênh (mình chỉ để tiktok và kênh mình xây từ A-Z cho mn tham khảo, những kênh bên mình chỉ tư vấn, hoặc chỉ edit thôi hay kịch bản thôi hoặc nhận giữa chừng, mình sẽ không đưa vào nhe mn)
1. Ốc lắc Cô Mai https://www.tiktok.com/@oclaccomaiphunhuan
2. Bà trùm wongnai https://www.tiktok.com/@ba_trum_wongnai
3. Luật sư Tú (manager công ty) https://www.tiktok.com/@tuluatsu
4. Hồ Thư (Kênh cá nhân của talent LUT Media) https://www.tiktok.com/@hothu523
5. Dương Motor – https://www.tiktok.com/@duongmoto86
6. BTaskee https://www.tiktok.com/@btaskee
7. Đai Nước Hoa https://www.tiktok.com/@dainuochoa
8. Pharmatech (Xem các video trên fanpage tích xanh)
9. Thọ Táo: https://www.tiktok.com/@thotaobd
10. LUT Media: https://www.tiktok.com/@lut.media
và nhiều kênh khác anh chị xem thêm trong Portfolio.
================
𝑮𝒊𝒐̛́𝒊 𝒕𝒉𝒊𝒆̣̂𝒖
Phần này giới thiệu này dài và quảng cáo hơi nhiều nên Tú để cuối trang, anh chị nào yêu quý thì xem và kết bạn ủng hộ Tú, chưa Quý thì để sau ạ nên Tú để xuống cuối cùng cho mọi người khỏi khó chịu
———————–
𝐵𝑎̉𝑛 𝑡ℎ𝑎̂𝑛
Anh chị nào tham gia tiktok thường xuyên chắc có thể đã thấy video của Tú đâu đó trên nền tảng này với tên 𝐿𝑢𝑎̣̂𝑡 𝑠𝑢̛ 𝑇𝑢́ (ID: @tuluatsu). Đây là nick chính chủ đầu tiên của Tú đạt 400K followers trong 3 tháng vào thời điểm 7/2020. Đây là kênh Luật sư đầu tiên trên tiktok (sau này Tú k làm nữa a Hà, a Trung ,.. mới tham gia thị trường này).
Tú được Tiktok live Việt Nam mời lên live những buổi live chính thức của tiktok đầu tiên cùng Dương Vũ, TraVip sau đó được tham gia những buổi training trực tiếp từ đội ngũ Tiktok Việt Nam! Sau này Tú chỉ duy trì, 1-2 tháng mới up 1 video và follower giảm còn 395K trong 3 năm vừa qua, tuy nhiên các video đều lên đề xuất nên có thể mn vẫn còn nhớ mặt.
Website: https://lstu.vn/
Thành tích cá nhân
Tiktok: Luật sư Tú 395K follow
Youtube: Luật sư Tú 72K follow
———————–
𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑛𝑔ℎ𝑖𝑒̣̂𝑝.
Chắc anh chị thắc mắc tại sao một Luật sư lại tham gia vào lĩnh vực Marketing? Đơn giản thôi ạ, do tính tới thời điểm này Tú mới 31 tuổi, so với một Luật sư là còn cực kỳ trẻ khi gặp gỡ ngoài đời sẽ rất mất hình tượng với khách hàng, chưa thể thực hiện những vụ việc lớn. Như vậy Tú sẽ xây dựng các hình tượng về Luật sư của Tú trong 10 năm trước (lý do tại sao làm content lứa tuổi dưới 24, sau 10 năm họ già là thành 34) khi Tú lấy các job thực sự trong ngành.
Ngoài ra, Tú còn rất yêu thích marketing và điện ảnh nên quyết định đầu tư cho thị trường này và ngách là mảng Sáng Tạo Nội Dung bằng Video, sau này hướng tới TVC lớn và Film ngắn. Thực tế, trong 2 năm vừa qua hết bị Covid lại tới Khủng Hoảng Kinh Tế, chính ngành Media này đã nuôi sống Tú và đội ngũ gần 30 người.
Web: https://lutmedia.vn/
Thành tích doanh nghiệp
Tiktok: @lut.media 121K followers
Hashtag #LUT: 300M views
Đã thực hiện xây hàng chục kênh tiktok thành công cho Cá nhân và Brand thuần tự nhiên.
Khách hàng chủ yếu qua kênh refferal người cũ dùng tốt giới thiệu ng mới, chưa mất một đồng cho ads.
================
Hẹn các bạn vào kỳ sau!
